Liên quan đến sự cố ngập nước tại cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây (lý trình Km25+419) vào ngày 29/7, Bộ GTVT vừa công bố kết quả kiểm tra sơ bộ được gửi về từ đoàn công tác tại hiện trường.
Trao đổi với phóng viên , đại diện Bộ GTVT cho biết tình huống ngập trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây là sự cố không lường trước được trong quá trình khảo sát điều kiện địa chất thủy văn để tính toán làm đường.
Cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây bị ngập cục bộ dù mới khánh thành (Ảnh: P.V).
Kết quả kiểm tra, đánh giá cho thấy nguyên nhân ngập úng cao tốc có liên quan đến dòng chảy của sông Phan nằm sát tuyến đường.
Lỗi thiết kế dù "không cố ý"
Bộ GTVT cho biết đập Sông Phan cách vị trí ngập 8,6km. Các đập sau khi đưa vào vận hành làm biến đổi dòng chảy phía hạ lưu.
Các chuyên gia đánh giá lòng sông, suối từ vị trí cống về phía hạ lưu cầu sông Phan có hệ thực vật xâm lấn, bồi lắng. Điều này làm thu hẹp dòng chảy, gây dềnh ứ nước cục bộ dẫn đến mực nước tại khu vực cống dâng cao, gây ngập đường.
Về đánh giá trách nhiệm, Bộ GTVT cho biết tư vấn chưa lường hết được việc thu hẹp dòng chảy phía hạ lưu cống dẫn đến dềnh ứ nước lên mặt đường cao tốc.
Đoàn chuyên gia của Bộ GTVT cũng đánh giá việc tính toán cao độ thiết kế theo tần suất 1% tại vị trí cống mà chưa xét đến mực nước dềnh là trách nhiệm của đơn vị tư vấn (mặc dù không phải là lỗi cố ý).
Bộ GTVT cũng đã kiểm tra hiện trạng cơ bản của kết cấu đường cao tốc và kết luận quá trình thi công, các đơn vị đã thực hiện theo đúng hồ sơ thiết kế được duyệt. Về khẩu độ cống vị trí ngập, đơn vị tư vấn thiết kế đã thực hiện điều tra khảo sát mực nước lũ lịch sử cao nhất vào năm 1992 tại vị trí cống là 43,14m (so với mực nước biển) và tính toán khẩu độ cống.
Kết quả rà soát lại lưu vực và các thông số đầu vào cho thấy vị trí cống Km25+419 được thiết kế với khẩu độ 2,5x2,5m đáp ứng yêu cầu thoát nước của lưu vực tự nhiên phía thượng lưu.
Tuy nhiên, tại thời điểm xảy ra ngập, lượng mưa chưa đạt tới tần suất tính toán nhưng cao độ đã lên đến 45,23m, cao hơn đỉnh lũ lịch sử. Bộ GTVT đánh giá đây là yếu tố bất thường cần phải nghiên cứu, làm rõ.
Giải pháp xử lý
Trước mắt, các chuyên gia đề xuất cần tổ chức thanh thải chướng ngại vật lòng sông từ vị trí cống về phía hạ lưu cầu sông Phan để tăng khả năng thoát nước và hạ thấp cao độ mực nước dềnh tại vị trí cống.
Điểm gom nước tại vị trí ngập km25+300 - km25+400 trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây (Ảnh: Phước Tuần).
Giải pháp này có chi phí thấp, có thể thực hiện ngay và chủ đầu tư đang chỉ đạo thực hiện hoàn thành trong tháng 8. Toàn bộ chi phí thực hiện do tư vấn chi trả.
Để đảm bảo ổn định công trình lâu dài, do chế độ thủy văn khu vực hạ lưu các đập thường rất phức tạp, chủ đầu tư sẽ phải thuê một đơn vị tư vấn đầu ngành để tiến hành khảo sát, xác định mực nước tương ứng với tần suất thiết kế của dự án.
Căn cứ cao độ mực nước tính toán và các số liệu đảm bảo toàn diện, khoa học, có tính chính xác cao, sẽ xem xét, quyết định giải pháp.
Trường hợp cần thiết, có thể nâng cao độ đường đỏ khu vực ngập nếu cao độ tính toán cao hơn cao độ tuyến hiện tại. Ban quản lý dự án Thăng Long đang chỉ đạo các đơn vị thực hiện các nội dung này.
Đại diện Bộ GTVT khẳng định sự cố ngập cao tốc lần này là một bài học kinh nghiệm và đã yêu cầu các chủ đầu tư tổng rà soát lại hồ sơ thiết kế đối với các dự án đang thi công, đặc biệt là các dự án triển khai tại những khu vực có yếu tố địa chất, thủy văn phức tạp.
"Bộ sẽ xử lý nghiêm các chủ thể liên quan nếu để xảy ra các tồn tại ảnh hưởng đến chất lượng theo đúng hợp đồng đã ký kết", báo cáo của Bộ GTVT nêu rõ.
Trước đó, khoảng 3h ngày 29/7 nước ngập tràn tuyến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây đoạn km25+300 - km25+400 do khu vực tỉnh Bình Thuận mưa lớn ở thượng nguồn sông Phan.
Sự cố ngập sâu khiến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây kẹt xe kéo dài nhiều km Lực lượng chức năng kịp thời điều tiết phương tiện hướng TPHCM - Phan Thiết qua nút giao quốc lộ 55 để ra quốc lộ 1.
